117 + Phantom Youth - ENFF

Ontdek de levendige cinema van Kosovo: van traditie tot transitie, terwijl Filmhuis Den Haag en Eastern Neighbours Film Festival een speciaal programma presenteren dat de verhalen, cultuur en transformatie van het land verkent. Het programma bestaat uit de volgende films:

117 (door Besim Sahatçiu, Joegoslavië, 1976): Een intiem portret van het dagelijks leven van een Albanese familie van 117 leden op het platteland van Kosovo in de jaren ’70.

Deze documentaire heeft een belangrijke plaats in de geschiedenis van de Kosovaarse en Joegoslavische cinema. Gefilmd in het dorp Nevokaze, toont de film het dagelijks leven van een Albanese familie met 117 leden, allen in één gezamenlijk huishouden. De waarde gaat verder dan etnografische getuigenis, aangezien critici het hebben bestempeld als een “spiritueel portret van een natie”. De Grand Prix op het Belgradese Festival in 1978 bevestigde het belang en de esthetische kracht van de film. Tegenwoordig krijgt het kijken naar deze film een andere lading. Slechts enkele jaren later kwam Kosovo in een periode van onrust, en in de jaren ’90 maakten de Albanezen een periode van repressie en geweld door, die resulteerde in oorlog. In deze context functioneren de harmonieuze beelden van het gezinsleven in de film als een document van de wereld vóór het verdwijnen ervan, als een antropologisch bewijs van verloren continuïteit. Interessant genoeg was regisseur Besim Sahatçiu de grootvader van zangeres Rita Ora, wat deze film een onverwachte verbinding met de hedendaagse popcultuur geeft. 117 blijft een van de belangrijkste en mooiste etnografische werken van de Balkan.

PHANTOM YOUTH (door Luàna Bajrami, Kosovo & Frankrijk, 2023): Twee Kosovaarse meisjes verlaten hun dorp om in de hoofdstad te studeren, maar worden geconfronteerd met de harde realiteit van een land in beroering, dat op onafhankelijkheid wacht.

Phantom Youth opent een venster op Kosovo in 2007, een land aan de vooravond van onafhankelijkheid, nog steeds gehuld in de schaduwen van zijn door oorlog verscheurde verleden. Omdat ze geen toekomst zien in het blijven in een dorp waar ze zijn geboren, beginnen twee meisjes, Zoe en Volta, hun reis naar Pristina, geleid door de overtuiging dat de universiteit de deur zal openen naar een vrijer en rechtvaardiger leven. Wat ze vinden, is niet de beloofde stad, maar een plek waar de wonden van oorlog nog steeds pijn doen, instellingen gebroken zijn en de dromen van de jeugd geen ruimte krijgen om te groeien. In dat spanningsveld tussen hoop en teleurstelling voegen ze zich bij de rebelse jongeren – een vergeten generatie, opgesloten in de stilte van politieke berekeningen, maar nog steeds vastbesloten luidruchtig het toekomst te eisen die hen toebehoort. De film combineert subtiel een intiem portret van opgroeien met het beeld van een land dat nog geboren wordt, en stelt de vraag: kan een generatie verloren in de ruïnes haar eigen stem vinden?